System opieki zdrowotnej w Polsce tworzą przychodnie POZ, poradnie specjalistyczne i szpitale. Jednak badania i zabiegi można wykonywać również w innych miejscach, które oferują bezpłatną (w ramach NFZ) lub prywatną opiekę medyczną. Sprawdźmy zatem, jakie możliwości leczenia ma pacjent w Polsce.

POZ, czyli podstawowa opieka zdrowotna

Przychodnie POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) to pierwszy szczebel w polskim systemie opieki zdrowotnej. Tutaj pacjent może zgłosić się do swojego lekarza pierwszego kontaktu w razie problemów zdrowotnych. W przychodniach POZ można również skorzystać z badań laboratoryjnych i diagnostycznych, a także poddać się szczepieniu w ramach Programu Szczepień Ochronnych lub w razie zagrożenia epidemiologicznego.

Poradnie specjalistyczne (ambulatoryjna opieka specjalistyczna)

Lekarz pierwszego kontaktu w POZ może wypisać pacjentowi skierowanie do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Jest to poradnia, w której pacjent może skorzystać z pomocy lekarzy specjalistów. Pacjent może wybrać dowolną placówkę, która realizuje świadczenia zdrowotne w ramach kontraktu z NFZ. Do niektórych lekarzy specjalistów (psychiatry, ginekologa, onkologa, wenerologa, dentysty) nie potrzeba skierowania. Na konsultację z lekarzem specjalistą można również umówić się na własną rękę w prywatnej poradni. Wówczas za poradę trzeba zapłacić, ale nie potrzeba skierowania.

Szpitale w Polsce: publiczne i prywatne

Lekarz pierwszego kontaktu lub specjalista może skierować pacjenta do szpitala, czyli placówki zapewniającej całodobową opiekę medyczną. Może to być dowolna placówka w Polsce, która ma umowę z NFZ. Z bezpłatnej hospitalizacji mogą skorzystać również pacjenci, którzy otrzymali skierowanie od lekarza świadczącego prywatne usług medyczne. Skierowanie od lekarza prywatnego nie uprawnia jednak do bezpłatnych konsultacji ze specjalistami ani do bezpłatnych badań diagnostycznych (pacjent płaci za nie z własnej kieszeni).

Do szpitala można zgłosić się bez skierowania w przypadku:

• zagrożenia życia,
• nagłego pogorszenia zdrowia,
• rozpoczętej akcji porodowej,
• urazu,
• wypadku,
• zatrucia.
  
  

W Polsce funkcjonują również całodobowe szpitale prywatne, w których można korzystać z opieki medycznej odpłatnie. Pacjenci mają również możliwość wykupienia pakietu medycznego (płatnego co miesiąc lub za cały rok z góry), który obejmuje dostęp do wybranych specjalistów, badań diagnostycznych i innych usług (np. szczepień).

Klinika, czyli szpital uniwersytecki

Nazwa „klinika” dodaje prestiżu, dlatego wiele placówek prywatnych używa tego terminu. Jednak zgodnie z ustawą o działalności leczniczej klinika to oddział lub szpital, który należy do uniwersytetu medycznego. Innymi słowy, są to placówki, które zajmują się zarówno leczeniem pacjentów, jak i kształceniem kadry medycznej (lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych). Zgodnie z prawem kliniką może być również placówka nienależąca do uniwersytetu medycznego, która udostępnia swoją infrastrukturę do kształcenia w zawodach medycznych.

Lecznictwo uzdrowiskowe (sanatorium)

Sanatorium to miejsce, w którym pacjent kontynuuje leczenie rozpoczęte w poradni specjalistycznej lub szpitalu. W trakcie pobytu pacjent może korzystać z zabiegów fizjoterapeutycznych, badań diagnostycznych oraz środków medycznych (np. leków), które są niezbędne do odzyskania zdrowia po chorobie lub wypadku. Sanatoria zwykle znajdują się w miejscach, które występują naturalne surowce lecznicze (np. borowiny, wody) i/lub zdrowy mikroklimat.

Centrum medyczne (prywatna przychodnia)

Centrum medyczne to prywatna placówka, w której można skorzystać z pomocy różnych specjalistów, w tym lekarzy, fizjoterapeutów, psychologów i logopedów. Centra medyczne świadczą podobne usługi jak państwowe poradnie specjalistyczne. Pacjent może umówić się na konsultację ze specjalistą, badania diagnostyczne czy zabieg ambulatoryjny (czyli taki, który nie wymaga pobytu w szpitalu). Za usługi w prywatnych centrach medycznych trzeba zapłacić, jednak tego typu placówki często zapewniają wysoki standard i krótsze terminy do specjalistów niż przychodnie publiczne.